Olijfolie is een van de gezondste en smaakvolste oliën die je kunt gebruiken. De Italianen weten dat als geen ander. Ze produceren al eeuwenlang olijfolie van uitmuntende kwaliteit. In dit artikel onthullen we de geheimen van Italiaanse olijfolie.
De geschiedenis van olijfolie in Italië
Olijfbomen groeien al duizenden jaren in Italië. De Etrusken en later de Romeinen begonnen als eersten met de grootschalige productie van olijfolie. Tegenwoordig is Italië wereldwijd de grootste producent en exporteur van olijfolie.
De belangrijkste olijfolie regio’s in Italië zijn:
- Toscane
- Umbrië
- Lazio
- Apulië
- Sicilië
- Ligurië
In deze regio’s heerst het perfecte mediterrane klimaat voor olijfbomen. Warme zomers, koele winters en vruchtbare grond zorgen voor olijven van uitmuntende kwaliteit.
Hoe wordt Italiaanse olijfolie gemaakt?
De oogst van de olijven gebeurt met de hand. Dit is arbeidsintensief, maar zorgt ervoor dat de vruchten heel blijven. De olijven worden binnen 24 uur na de oogst gemalen tot een papje. Vervolgens wordt dit papje gekneed om de olie eruit te persen. Dit gebeurt meestal met mechanische persen.
De beste olijfolie wordt gemaakt door de olijven binnen 12 uur na de oogst te malen en persen. Dit wordt koudgeperst genoemd en levert de fruitigste smaak op.
Kwaliteitsaanduidingen voor Italiaanse olijfolie
Er bestaan verschillende kwaliteitsaanduidingen voor Italiaanse olijfolie:
- Extra vergine olijfolie: De allerbeste kwaliteit olijfolie met een perfecte balans tussen fruitigheid en bitterheid. Deze olie wordt koudgeperst en heeft een laag zuurgehalte.
- Vergine olijfolie: Ook koudgeperst, maar iets minder fruitig en complex dan extra vergine olijfolie.
- Olio di oliva: Een mengsel van koud- en warmpegperste oliën. Minder fruitig, meer bitter.
- Olie van olijfolie: Een goedkopere variant gemaakt van chemisch geraffineerde olie. Weinig smaak en geur.
Let dus altijd op de aanduiding extra vergine voor de lekkerste olijfolie.
Waarom is Italiaanse olijfolie zo gezond?
Italiaanse olijfolie bevat veel onverzadigde vetten, antioxidanten en vitamine E. Dit zorgt voor tal van gezondheidsvoordelen:
- Verlaagt het LDL (slechte) cholesterol
- Vermindert de kans op hart- en vaatziekten
- Helpt ontstekingen tegen te gaan
- Verbetert de hersenfunctie
- Vermindert de kans op kanker
- Verbetert de opname van vitamines uit groenten
Olijfolie is dus een onmisbaar onderdeel van de traditioneel gezonde Mediterrane keuken.
Hoe herken je een goede Italiaanse olijfolie?
Een goede Italiaanse extra vergine olijfolie herken je aan deze kenmerken:
- Heldere, groene kleur: Varieert van lichtgroen tot diep smaragdgroen. Duidt op hoge kwaliteit en veel antioxidanten.
- Fruitige, peprige geur: Aroma’s van vers gemaaid gras, tomaat, amandel en artisjok.
- Pittige, fruitige smaak: Een beetje bitterheid en pittigheid in balans met zoete, rijpe fruittonen. Complex en verfijnd.
- Taai, romig mondgevoel: Goede olijfolie coat de mond en laat een taai, romig laagje achter.
Een goede olijfolie smaakt dus nooit ranzig, muf of chemisch. Koop olijfolie altijd in een donkere fles om oxidatie door licht te voorkomen. Bewaar op een koele, donkere plek.
Tips voor het gebruik van Italiaanse olijfolie
- Gebruik extra vergine olijfolie rauw op salades, pasta, brood, soepen etc. De fruitige smaak komt het best tot zijn recht bij koude gerechten zoals bijvoorbeeld een zomerse Italiaanse koude pasta salade.. Voeg op het laatst toe.
- Verhit extra vergine olijfolie nooit boven de 180°C, anders verbranden de gezonde stoffen.
- Gebruik goedkopere oliën (olijfolie, plantaardige olie) om in te bakken en braden.
- Bewaar olijfolie in een donkere fles op een koele, donkere plek. Zo blijven de smaak en gezondheidsvoordelen optimaal.
- Koop je olijfolie bij een betrouwbare speciaalzaak. Laat je adviseren door een echte olijfoliekenner.
- Proef verschillende soorten olijfolie om je smaakpalet te ontwikkelen. Let op aroma’s als vers gemaaid gras, tomaat, amandel en artisjok.
De beste olijfoliemerken uit Italië
Tips van enkele topmerken Italiaanse extra vergine olijfolie:
- Tenuta di Capezzana: Topkwaliteit uit Toscane. Complex, kruidig en verfijnd.
- Badia a Coltibuono: Eveneens uit Toscane. Perfecte balans tussen bitterheid en zoetheid.
- La Valle dell’Olio: Biologische olijfolie uit Umbrië. Zacht, rond en aromatisch.
- Marina Colonna: Complex en krachtig aroma uit Sicilië. Licht pittig en peperig.
- Roi: Romige, zoete olijfolie uit Apulië. Aroma’s van vers gemaaid gras en amandel.
Proef deze topmerken om kennis te maken met de diversiteit van Italiaanse olijfolie. Laat je smaakpalet verrassen!
De meest verkochte olijfolie merken in Nederland met hun marktaandelen:
| Merk | Marktaandeel |
|---|---|
| Bertolli | 25% |
| Private label/huismerken | 20% |
| Carapelli | 15% |
| Monini | 10% |
| Olitalia | 5% |
De markt wordt gedomineerd door de grote Italiaanse merken Bertolli en Carapelli. Samen hebben ze ongeveer 40% van de markt in handen.
Daarnaast hebben huismerken van supermarkten als Albert Heijn en Jumbo een aanzienlijk marktaandeel van 20%. Dit zijn vaak goedkopere bulk olijfolies uit landen als Spanje en Griekenland die in Nederland worden gebotteld.
Andere bekende merken als Monini en Olitalia hebben een kleiner marktaandeel van rond de 5-10%.
De overige 25% van de markt bestaat uit kleinere premium merken en olijfolies van speciaalzaken. Deze richten zich op kwaliteit en authenticiteit.
De populariteit van Italiaanse olijfolie is duidelijk zichtbaar. Maar huismerken en goedkopere bulk olijfolies uit andere landen winnen ook terrein door hun scherp geprijsde aanbiedingen.
Wat is het verschil tussen olijfolie uit de supermarkt en die van ambachtelijke producenten?
Hier zijn de belangrijkste verschillen tussen olijfolie uit de supermarkt en van ambachtelijke producenten:
- Kwaliteit: Ambachtelijke olijfolie is vaak van hogere kwaliteit en heeft meer smaak omdat de olijven met zorg worden geselecteerd en de olie vers wordt geperst. Supermarkt olijfolie kan van gemengde oogsten komen.
- Persing: Ambachtelijke olijfolie wordt vaak koud geperst (onder 27°C), wat de smaak en kwaliteit ten goede komt. Bij supermarkt olijfolie wordt soms warmte gebruikt bij de persing.
- Puurheid: Ambachtelijke olijfolie is puur en ongefilterd, waardoor alle smaak en gezondheidsvoordelen behouden blijven. Supermarkt olijfolie kan gefilterd en behandeld zijn.
- Herkomst: Ambachtelijke olijfolie heeft een traceerbare herkomst van een specifieke olijfgaard. Bij supermarkt olijfolie is de exacte herkomst vaak onduidelijk.
- Prijs: Door de zorgvuldige productie is ambachtelijke olijfolie duurder dan de bulk olijfolie in de supermarkt. Je betaalt voor kwaliteit.
- Gezondheid: Ambachtelijke olijfolie bevat meer gezonde stoffen zoals antioxidanten door de koude persing. Deze gaan verloren bij verhitting.
- Smaak: Ambachtelijke olijfolie heeft een complexere, fruitigere smaak die per seizoen varieert. Supermarkt olijfolie heeft een vlakkere smaak.
Kortom, voor de lekkerste en gezondste olijfolie kies je het beste voor ambachtelijke olijfolie van een betrouwbare producent. Zelf halen wij onze olijfolie voor privé gebruik van de vader van een vriend van ons die het zelf produceert in Toscane.
Conclusie
Italiaanse extra vergine olijfolie is een onmisbaar onderdeel van de gezonde Mediterrane keuken. Eeuwenlange expertise en passie zorgen voor olijfolie van uitmuntende kwaliteit en smaak. De fruitige, pittige smaak past perfect bij salades, pasta, vis, brood en ga zo maar door.
Bovendien zit de olie boordevol gezonde onverzadigde vetten, antioxidanten en vitamine E. Redenen genoeg dus om wat vaker de Italiaanse olijfolie tevoorschijn te halen!
